Defined or Divine by Data

‘Defined or Divine by Data’      Het werk bevraagt in hoeverre we bereid zijn mee te gaan in het aanleveren van oneindig veel data, waarmee we ons privé leven opofferen.  Steeds meer wordt wie we zijn beschreven in enen en nullen, we zijn een digitale identiteit. En wat we willen en denken en kopen  wordt beïnvloed door diezelfde data. We worden verleid met beloften van welvaart en gemak en een betere toekomst. Geloven we in dit Nieuwe Evangelie waarin onze Redding zal afhangen van High Tech?  Of wordt dit uiteindelijk de ondergang van de mens? Als het verschil tussen Android en mens steeds kleiner zal worden, zal dat leiden tot een herijking van de menselijke waarde.

Binnen de robotica is het beschikken over grote hoeveelheden data van essentieel belang. Het zelflerende vermogen van kunstmatige intelligentie vereist de input van zoveel mogelijk data. Zodat door trial en error geleerd kan worden. Een zeer effectief en creatief proces, afgekeken van hoe mensenkinderen zelf de wereld hebben ontdekt. Bij de mens echter bestaat de input niet uit enen en nullen en wordt deze input niet door computeralgoritmes verwerkt. Het menselijk leerproces is veel ongrijpbaarder. Naast aantoonbare hersenprocessen gebeurt er bij ons nog veel meer. De mens is namelijk een ‘geestelijk wezen’, met een bewustzijn en een innerlijke belevingswereld. Voor de wetenschap is dit bewustzijn nog steeds een onoplosbaar probleem. De mens is dus veel meer dan een optelsom der delen. Daaruit zou je kunnen concluderen dat een Android nooit menselijk zou kunnen worden.

Echter! In de afgelopen eeuwen is de mens door de nadruk op ratio en wetenschappelijk analyseren steeds meer gereduceerd tot een mechanistisch systeem- een systeem bestaand uitsluitend uit elektrochemische en metabole processen,  ontdaan van geestelijkheid, mystiek en spiritualiteit. En alhoewel we allemaal van binnen voelen, dat we méér zijn dan dat en geestelijke voeding nodig hebben, kan onze maatschappij daar nauwelijks in voorzien en lijden we op grote schaal aan gevoelens van zinloosheid en leegte, wat zich uit in grote aantallen verslavingen, depressies, burn-out, angststoornissen en zelfmoord.

Terug naar de Android. Wil de Android steeds menselijker gedrag kunnen vertonen, dan heeft ze input nodig die menselijk gedrag beschrijft. Hoeveel innerlijke beleving de mens ook  heeft, wat ‘de ander’ daarvan bemerkt is altijd een uiting van een bepaald gedrag. ( zoals deze tekening de zichtbare verbeelding is van míjn gedachten). Hoe kun je gedrag vangen? Door mensen zoveel mogelijk hun gedrag te laten beschrijven. Nou zijn er maar weinig mensen die voor de wetenschap de moeite zouden willen nemen om de hele dag door in een notitieblokje hun gedrag bij te houden. Gedragsbeschrijving moet véél grootschaliger en meer divers wil het zin hebben voor AI.

Gelukkig is er een enorme technologische vooruitgang geboekt binnen de ontwikkeling van kleine zakcomputers, die feilloos ons gedrag kunnen bijhouden en is deze technologie ook betaalbaar en beschikbaar voor iedereen gemaakt. Zodoende loopt nu praktisch iedere wereldburger met zo’n klein computertje op zak ( of met de iets grotere variant in de tas). De enige prijs die we daarvoor hoeven te betalen is het verschaffen van volledige transparantie van ons gedrag. Onze privégegevens, onze persoonlijkheid, ons kijk/ luister/koop gedrag, ons leren, ons werken, ons sociale interacteren, onze gezondheid etc. wordt geanalyseerd in enen en nullen. Verleid door de grote voordelen, maar ook steeds meer verplicht door werkgevers, organisaties en overheden worden we steeds afhankelijker gemaakt van onze mobiel en computers.

Corona heeft dit proces met factor tien versneld.

In China is de prijs inmiddels iets verhoogd: de mobiel is daar verplicht en wordt als repressiemiddel ingezet. Wie niet mee wil werken aan de dataverschaffing komt op de zwarte lijst en heeft geen toegang meer tot bepaalde voorzieningen.

Dit klinkt misschien allemaal erg intentioneel en vergezocht. Misschien is het een toevallige samenloop van ontwikkelingen, misschien een verhaal van kip en ei. Maar goed, feit is dat we betalen met data. En dat dit alleen maar zal toenemen. Dat wie we zijn en wat we willen steeds meer gedefinieerd en gemanipuleerd wordt door data. (Als u nog denkt dat u met een vrije wil zelf wel bepaald wat u ziet, voelt , denkt….think again.)

De mens is de afgelopen eeuwen ‘ontgeestelijkt’. De bedoeling is de robot ‘schijngeestelijk’ te maken. Het verschil zal steeds minder te duiden zijn. Dit zal ongetwijfeld tot een nieuwe definitie van menszijn gaan leiden. En daarmee zal er een herijking komen van de menselijke waarde.

Ik denk dat het nú de tijd is om ons niet verder te laten ontmenselijken, maar dat we ons gaan realiseren dat onze kracht ligt in dát wat ons tot een geestelijk wezen maakt: ons bewustzijn en  het hebben van een innerlijke belevingswereld. Dat we weer waarde gaan toekennen aan  intuïtie,  voelen, dromen, fantaseren, mijmeren, verbeelden, dansen, spelen, geloven, hopen, mediteren, herinneren  en ga zo maar door. We zijn méér dan de som der delen.  Niet de  wetenschap biedt ons zekerheid met statistische modellen en abstracte cijfers.  Zekerheid  en waarheid bevindt zich in onszelf. Dat vertrouwen, die menselijke kracht is wat ons onderscheidt van een Android. Door onze krachten te bundelen en de verbinding met elkaar te zoeken, hoop ik dat we de menselijke waarde en waardigheid kunnen behouden.